I. Cấu tạo cốp pha tấm lớnCốp pha thường dùng có: tấm mặt, giàn khung, hệ thống thanh chống và phụ kiện lắp ghép tổ hợp lái. Tấm mặt cốp pha có cường độ và độ cứng lớn có thể không bố trí giàn khung.
- Tác dụng của tấm mặt cốp pha là tạo hình cho mặt tường bê tông, nên cần phải yêu cầu thiết kế mặt ngoài;
- Tác dụng của giàn khung là làm cho mặt tấm cốp pha cố định, bảo đảm độ cứng cho mặt, và truyền tải trọng lực mà cốp pha chịu vào hệ thống thanh chống. Thông thường do sườn ngang sườn đứng được chế tạo bằng thép hình, thép lòng máng, thép dẹt, ống thép vách mỏng lắp ghép lại. Khi dùng mặt bằng gỗ cũng có thể dùng thanh nẹp làm khung;
- Hệ thống thanh chống có tác dụng truyền tải trọng cho sàn nhà, hoặc nền đất, hoặc lên thân tường tầng dưới, và điều chỉnh cho mặt cốp pha đúng vị trí thiết kế;
- Các phụ kiện gồm:
sàn thao tác, thang trèo, bulông xuyên tường, bản kẹp trên miệng.
II. Lựa chọn tấm mặt cốp pha tấm lớn Tấm mặt cốp pha có thể lựa chọn nhiều loại vật liệu: thép, gỗ, tre, chất dẻo, hiện nay đã dùng các loại tấm mặt như sau:
1. Thép tấm Dùng tấm thép dày 4-5mm hàn lại, mặt bằng phẳng, có thể luân chuyển 200 lần trở lên, loại tấm mặt này được sử dụng rộng rãi nhất. Nhưng trọng lượng khá lớn, có thể đến 40kg/m2, tốn nhiều thép.
Mặt cốp pha sử dụng théo tấm dày 2.3 hoặc 2.5mm, sườn cạnh cao 55m. Mỗi miếng có kích thước tối đa 300x1500mm, căn cứ theo kích thước mặt cốp pha lớn mà lắp ghép.
Trọng lượng cốp pha thép tổ hợp tương đối nhẹ, khoảng 35kg/m2, tiện cho tháo lắp và tổ hợp lại. Nhưng số luân chuyển không được như tấm mặt bằng thép hoàn chỉnh, mối nối lại nhiều phải được xử lý kịp thời.
2. Tấm gỗ dánLựa chọn tấm gỗ dán nhiều tầng dày 12, 15, hoặc 18mm. Các năm gần đây ở Trung Quốc thường dùng nhiều loại cốp pha hiệu Gấu Mèo do công ty Gỗ dán Hoa Lâm tỉnh Thanh Đảo sản xuất, quy cách chủ yếu 2440x 1220mm. Loại này trọng lượng nhẹ, chỉ 9-14kg/m2 , có thể luân chuyển trên dưới 20 lần. Loại gỗ dán này gồm nhiều tấm đơn dày 1.5mm, dùng keo Andehit Ammonium trát lên mặt các tấm gỗ đơn đặt lệch thớ rồi dập ép, trên cùng dùng keo Phenol Andehit phủ một màng và cán mỏng.
Để bảo vệ cạnh mặt gỗ dán có thể dùng thép lá hay đồng lá tạo gờ xung quanh cạnh tấm gỗ dán.
3. Tấm chất dẻo cốt treTấm chất dẻo cốt tre sử dụng cốt trong bằng tre đan, lớp ngoài bằng chất dẻo dính lại, dùng keo dập ép để tạo thành, độ dày khoảng 12mm. Tấm chất dẻo cốt tre có ưu điểm là có thể lợi dụng được tài nguyên tre phong phú của địa phương, tiết kiệm gỗ và sắt thép, cường độ và độ thấm tốt hơn so với tấm gỗ dán.
4. Tấm gỗ sợi nhiều lớpDùng nguyên liệu vụn thải của các xí nghiệp gỗ, lấy các thanh gỗ làm đệm bên trong, lấy tấm gỗ sợi ép cứng làm mặt ngoài, dùng keo nhựa cây và Phenol Andehit cán mỏng để chế tạo.
Để nâng cao tính phòng nước và tính chịu mòn, nên dùng nhựa cây tinh chế biến hành quét bề mặt. Kích thước, quy cách kích thước và tính năng cơ bản của tấm cũng tương tự với tấm gỗ ván.
5. Tấm gỗ dán khuôn thépỞ bốn cạnh của các tấm gỗ (tre) dán cần kẹp các khuôn thép, có thể nâng cao độ cứng toàn bộ của cốp pha, giữ cho 4 cạnh không bị hư hại.
Nếu dùng cả tấm gỗ (tre) dán lại thì bề dày nên dùng 18mm. Hệ thống cốp pha lớn do công ty Cốp pha Thụy Đạt, Thanh Đảo sản xuất, có chiều cao là 2400 và 2700mm, chiều rộng là 2100mm. Nếu dùng cốp pha lắp ghép tổ hợp, hoặc cốp pha tổ hợp mở rộng mặt thì có loại dày 12 hoặc 15mm, khung thép cạnh có hai lại cao 55 và 70mm. Loại 55mm dùng kết hợp với
cốp pha thép, nhưng độ cứng hơi kém; loại 70mm có độ cứng tốt hơn, có thể sử dụng thành một hệ thống độc lập.
6. Tấm tổ ong mặt thép thủy tinh Dùng các tầng tổ ong làm chất đệm, tấm thép thủy tinh làm mặt thì có thể tiết kiệm khung sườn và cũng không cần dùng khung thép ở bốn phía.
Ưu điểm là cường độ cốp pha lớn, trọng lực nhẹ, khi tấm dày 6cm, trọng lượng khoảng 15kg/m2. Loại cốp pha này do Sở Nghiên cứu kỹ thuật thi công Bắc Kinh sáng chế.
7. Cốp pha tổ hợp chất dẻoDo công ty trách nhiệm hữu hạn chất dẻo Đồng Tế, khu Khai phát Thiên Tân sản xuất, kích thước bản mặt bằng là 1500x 4500mm, sườn cao 80mm. Trọng lượng mỗi tấm 28,4kg. Loại cốp pha tổ hợp này có trọng lượng nhẹ, mặt láng bóng, tháo cốp pha rất dễ. Nó đã được Công ty Xây dựng số 1 Thiên Tân và một số đơn vị sử dụng nhiều năm.
Để sử dụng được loại cốp pha định hình này, công trình phải dài, các đoạn của kết cấu lặp lại có tính chu kì như bê tông thanh dầm, tường; bê tông đường hầm; bê tông tuynen… mỗi loại cốp pha tương ứng với mỗi đoạn công trình.
